تارنمای رسمی عبدالحمید خدایاری

ابزار تقسیم آب کشاورزی در سراوان و بلوچستان به نام تاس و کپل

برای تقسیم بندی دقیق آب کشاورزی از ابزاری بنام تاس و کپل استفاده شده و می شود . این ابزار از دو جنس به نام های تاس و کپل تشکیل شده است که تاس ظرفی برنجی یا مسی است و کپل ظرفی سفالی است . آبی که از مظهر قنات جاری و به سمت زمین های کشاورزی هدایت می شود هر بیست و چهار ساعت آن را ( یک شبانه روز  ) شبانه می گویند که هر شبانه نیز به دو بخش دوازده ساعته تقسیم می شود و هر دوازده ساعت را یک هنگام می نامند .

سید امان الله سیدزاده ، شخصیت عمرانی و فرهنگی بلوچ
 
هرگاه قلم بدست می گیریم تا به بیان زندگی شخصیت ها و چهره های علمی ، فرهنگی ، سیاسی ، اجتماعی و مذهبی جامعه بلوچستان سخن گویم . طوماری از نخبگان در ذهنم خطور می کند که هریک از آنان منشاء تحولات زیادی در جامعه بوده اند که نمی دانم با کدام یک شروع نمایم به ویژه شخصیت هائی که با آنان حشر و نشر داشته ام و خاطره های آنان  همواره برایم تداعی می شود .
امشب نیز چنین حالتی دارم ولی عزیزی بزرگوار با تماسی برایم یاد آور می شود که امشب سالگشت وفات شخصیت و چهره ماندگاری در جامعه بلوچستان است . آری امشب سالگرد وفات عزیزی است که نمی دانم چگونه در مقابل خدماتش ادای دین نمایم .
و آن فرد کسی نیست جز سید امان الله سید زاده ، شخصیتی که تاثیر فکری زیادی برایم داشته است و با دریای فرهنگ و تاریخ و تمدن بلوچستان عزیز آشنایم ساخت و مطالعات و تحقیقاتم را بدین سو ، سوق داد .

دنباله متن در ادامه مطلب

ویژگی های برجسته ی قوم بلوچ

ایران کشوری است بزرگ ، با تمدن و فرهنگ غنی و دیرینه و کهن ، که اقوام مختلف با فرهنگ ها و باورهای مخصوص به خود در آن زندگی می کنند . بلوچها یکی از اقوام اصیل و شناخته شده ایرانی هستند که به زبان بلوچی تکلم می کنند و بیشترین جمعیت آنان در سه کشور ایران ، پاکستان و افغانستان به سر می برند . بنابراین ، بلوچ ها نیز از اقوام اصیل ، با سابقه و شاخص ایرانی و دارای نوعی فرهنگ و باورهای خاص و متفاوت اند .

مراسم و آئین های نوروز و بهارگاه در بلوچستان بخش دوم 

بلوچستان از دو منطقه وسیع تشکیل شده است . این دو منطقه با وجود داشتن مشترکات زیاد در برخی موارد  تفاوت هایی در فرهنگ عامه ، زبان و گویش محلی ، آداب و رسوم ، موسیقی و حتی مسکن عشایری ، آب و هوا و پوشش گیاهی دارند . این دو منطقه یعنی سرحد و مکران در بلوچستان ایران و پاکستان متناسب با محیط طبیعی و جغرافیایی از تنوع فراوان آب و هوا برخوردارند . منطقه سرحد در بلوچستان ایران شامل سیستان ، زاهدان ، خاش و میرجاوه و منطقه مکران شامل شهرستان های سراوان،سیب و سوران ،مهرستان ، ایرانشهر ، دلگان ،نیکشهر ،سرباز ،چابهار و کنارک می باشند .

برخی آيين هاي ويژه سال نو ونوروز در بلوچستان بخش اول

هر ساله مردم اصيل و نجيب ايران در آستانه جشن باستاني و ملي نوروز از نيمه دوم اسفندماه در سراسر كشور به استقبال فصل بهار و شروع سال نو مي روند.

هر قوم و قبيله ايراني مطابق با فرهنگ و آداب و رسوم ديرينه ی خود آيين نوروزي را بر پا مي‌دارند .

مردم بلوچستان نيز كه خود را آرياييان اصيل مي‌دانند همانند ساير نقاط كشور در ايام نوروز به جشن ، پايكوبي و برپايي آيين هاي ويژه مي‌پردازند . بلوچستاني ها در ايام نوروز عروسي ها و جشن هايي از قبيل ختنه كودكان را با شكوه بيشتري برگزار مي‌كردند و هر خانواده سعي داشت اين گونه جشن ها را در روزهاي نخست سال نو برگزار كند زيرا بهار را تحول و دگرگوني روح انسان و طبيعت مي‌دانستند.

محققان ، پژوهشگران و علاقه‌مندان به فرهنگ و زبان بلوچ اذعان مي‌دارند مردم اين منطقه پاي بندي و تعصب ويژه‌اي به برپايي جشن هاي ايام نوروز دارند .

تاريخچه مختصر زيورآلات بلوچستان

عصر فلز، دوره مهمي در تاريخ زيورآلات در جهان است. در عصر ماقبل تاريخ برحسب اتفاق سنگهائيكه داراي مس بودند در مجاورت آتش قرار گرفته و انسان ماقبل تاريخ تكه‌هاي براق فلز را كه براثر ذوب ار سنگ جدا شده بود، مشاهده كرد و بعد فهميد كه اين فلز را مي‌توان كوبيد و به اشكال مختلف درآورد و نيز متوجه شد كه استفاده از آن در بسياري از جهات براي ساختن اسلحه و ادوات به مراتب بهتر از سنگ است. مس براي آلات زينتي به كار رفت و همچنين لوازم جادو و طلسم كه انسان ماقبل تاريخ بدان اعتقاد داشته و بدين وسيله خود را ارواح خبيثه محافظت مي‌كرد از آن ساخت.

در منطقه بلوچستان و سيستان و دشت قزوين، آثار كوره‌هاي ذوب فلز كه شايد قديمي‌ترين كوره‌هاي ذوب فلز در جهان باشند ديده شده است. پيدايش عصر مس در ناحيه بين‌النهرين به واسطه معادن موجود در بلوچستان بوده، زيرا در سرتاسر بين‌النهرين ناحيه‌اي يافت نمي‌شود كه داراي معدن مس باشد، ولي عصر مس در بين‌النهرين پديد آمده است و اما سرتاسر بلوچستان از نصرت‌آباد تا چابهار معادن خيلي قديمي كه مس از آنها استخراج مي‌شده وجود دارد. مس از طريق دريا به سومر حمل شده و به شهرهايي از قبيل اور و غ