یکی از ابزارهای کهن ومؤثّر درامر آموزش ، داستان است که در بخش نوشته های ناب از" اهداف هفتگانه ی رویکرد تربیتی" می توان داستان های کوتاه ونیز قطعات ادبی در قالب نظم ونثر رامتناسب با مضمون درس قبل از تدریس بیان نمود. نمونه ی زیر نوشته ی ناب برای درس "نسل آینده ساز" سال هفتم درقالب پاورپوینت طراحی گردیده است.

ارائه درس سوم نسل آینده ساز سال هفتم ( اول متوسطه اول ) در قالب پاورپوینت

با تشکر از همکار عزیز سرکارخانم شرافتی بخاطر ارائه طرح

  آموزش شناخت الفبای زبان بلوچی - بخش اول رسم الخط و سیستم املایی سیّدهاشمی

برای زبان بلوچی چهار نوع رسم الخط و سیستم املایی متداول است که با اندکی اختلاف به شرح زیر هستند الف : رسم الخط و سیستم املایی سیدهاشمی  ب : رسم الخط و سیستم املایی آزات جمالدینی   ج : رسم الخط و سیستم املایی گل خان نصیر      د: رسم الخط و سیستم املایی اکبر بارکزهی . در پست ها ومطالب آینده روی تک تک این سیستم ها به تفصیل بحث خواهیم کرد . برای بخش اول رسم الخط و سیستم املایی سیدهاشمی را بررسی خواهیم کرد .

بخش اول رسم الخط و سیستم املایی سیّدهاشمی

ا ب پ ت ٹ ج چ د ڈ ر ڑ ز ژ س ش ک گ ل م ن و ه (ھ) ء ی ے

همزه در سیستم املایی
بلوچی به چهار شکل متفاوت بکار
میرود:
١- همزه (بدون علامت)
٢- همزه فتحه ای (با علامت فتحه روی
همزه)
٣- همزه کسره ای (با علامت کسره زیر همزه)
۴- همزه ضمه ای (با علامت
ضمه روی همزه)
خلاصه قواعد این
سیستم بشرح زیر است:

دنباله در ادامه مطلب  

فعالیت های نوشتاری با پاسخ درس سه فارسی هفتم

پاسخ سوال 1:
باز پس گرفته بودند/ بود/آمد/گفت/تفاوت کرده است/می گفت/باور نمی کرد/بتوانند/
درست کرده بودند/ پس بگیرنند
پاسخ سوال 2:
 الف) این ها چرا   صلاح      و پاکدامنی و پارسایی جوانان را نمی بینند؟
ب) بحمدالله برخورداری از میلیون ها جوان دختر و پسر مایه افتخار برای ملت ماست.
پاشخ سوال 3:
مقتدر: اقتدار       متعال: عالی       نظام: منظوم         متخصص: خصوصی
پاسخ سوال 4:
پر شور،صلاح،پاکدامنی،پارسایی،صداقت،شور و شعور،با همت و با ایمان،مومن

نکته های مهم و اساسی درباره ی « مهارت های نوشتن » در کتاب فارسی دوره ی متوسطه ی اوّل
مهارت های نوشتن
نوشتن برای تقویت مهارت های املایی ، انشایی ، نگارشی ، دستوری و بلاغی است . این بخش جزء جدایی ناپذیر مهارت های خواندن است و باید پا به پای آن پیش برود . بنابر این تفکیک تدریس آن یا در نظر گرفتن دبیر جداگانه برای آن هرگز پذیرفته نیست . در این بخش به اقتضای هر درس به طور میانگین هشت تمرین در نظر گرفته شده است. تمرین های نوشتن در مسیری منطقی و منطبق بر آموزش های مهارت « خواندن » تدوین و تنظیم شده اند. حدود 120 تمرین در این کتاب وجود دارد که برای تحقّق مهارت های زیر ( گاه نیز چند مهارت تلفیقی ) در نظر گرفته شده اند :
1- مهارت های متنوّع املایی
2- مهارت های زبانی و دستوری
3- مهارت های نگارش و انشا
به طور معمول نخستین تمرین ها ارزش املایی دارند و دانش آموزان با مراجعه به متن درس و آموزه های املایی به آن ها پاسخ می دهند . تمرین های میانی برای تقویت مهارت هایی هستند که در دانش های زبانی و ادبی مطرح شده اند و تمرین های پایانی به انشا و نگارش پرداخته است .

آشنايي با برنامه ي آموزش زبان و ادب فارسي در دوره ي متوسطه ي اول،پايه ي اول

فارسي پايه ي اوٌل متوسطه برپايه ي تازه‌ترين دست آوردهاي آموزشي در زمينه‌ي آموزش زبان،تدوين وسازماندهي تلفيقي اين كتاب ،به شرح زير است.

_اين كتاب دردوبخش(مهارت هاي خوانداري ، مهارت هاي نوشتاري) به آموزش وتقويت مهارت هاي زباني وادبي مي پردازدوباكتاب هاي فارسي دوره ي ابتدايي،از ديد برنامه ريزي و سازماندهي محتوايي پيوستگي دارد.

_دربخش مهارت هاي خوانداري لازم است به ويژگي‌هاي گفتاري و آوايي زبان فارسي همچون لحن،تكيه،آهنگ وديگرخُرده مهارت ها به طورمناسب ،توجه شود.

_ در بخش مهارت هاي نوشتاري، فعاليت ها به گونه اي طراحي وسازماندهي شده اندتا آموزش ويادگيري آموخته ها وكاربردصحيح آن ها به درستي محقق شود.توجه به اهداف آموزشي هريك ازتمرين ها،ضروري است.

پاسخ خودارزیابی و فعالیت های نوشتاری درس دو کتاب فارسی هفتم

درس سوّم فارسی سوّم متوسطه دوره اول (سوم راهنمایی )/ دروازه ای به سمت آسمان

پای نهادن: قدم گذاشتن       کرب: سرزمین     بلا: آزمایش، امتحان

کربلا: سرزمین آزمایش و امتحان          قافله: کاروان        مُلحق شود: بپیوندد

پندار: حدس و گمان            محفوظ داشتن: حفظ کردن، نگهداری

عظیم: بزرگ            می­ انگارند: نصوّر می­کنند، گمان می­­کنند

(صلح و جنگ) و (پیر و جوان): آرایه ­ی تضاد دارند.                

ناگاه: ناگهان، به ناگاه.                     جاودانگی: ماندگاری.

بی­ وقفه: بی­ درنگ، بدون توقّف.             باز ایستادن: متوقّف شدن.

حیات معمول: زندگی طبیعی، زندگی عادی.

در عبارات:«کشتی­ها به گل نشستند» و «اتومبیل­ها گریختند» و «رودخانه ماند و نظاره کرد» آرایه­ی جان­دار پنداری(جان­بخشی به اشیا) وجود دارد.

دنباله در ادامه مطلب

فعالیت های نوشتاری درس اول فارسی کلاس هفتم همراه با پاسخ

1-دو بند اول درس( زنگ آفرینش )را به نثر ساده بنویسید.

صبح یک روز اول بهار بود.اولین روز سال بود.

اسلام و انقلاب اسلامی

به گفتار پیغمبرت راه جوی                     دل از تیرگی­ها بدین آب شوی   (فردوسی)

گفتار: سخن، حدیث، فرموده، فرمایش. جُستن :1 - طلب کردن . 2 - جستجو کردن . 3 - یافتن .

معنی: راه  را از فرمایشات پیامبرت جست­وجو کن و با سخنان زلال او تیرگی­ها و آلودگی­هایِ درونت را شُست­ وشو بده.

زیبا زیستن

زیستن: زندگی کردن.  رحمت: 1 - مهربانی ، دلسوزی . 2 - بخشایش ، عفو.   سعادت: 1- خوشبختی . 2 - خجستگی .  حکمت: 1 - علم ، دانش . 2 - راستی ، درستی . 3 - کلام موافق حق .طنین: 1 - بانگ کردن مگس ، ناقوس. 2 - بانگ ، صدا. 3 - نوسانات فرعی صدا، پژواک .دل­نشین: 1 - خوش آیند، آن چه در دل نشیند. 2 - مؤثر.  مشتاق: آرزومند، مایل و راغب .فرهنگ: 1 - علم ، دانش . 2 - تربیت ، ادب . 3 - واژه نامه ، کتاب لغت . 4 - عقل ، خرد. 5 - تدبیر، چاره .آبشخور: = آبشخوار. آبشخورد: 1 - جای خوردن یا برداشتن آب . 2 - ظرف آبخوری . 3 - منزل ، مقام . 4 - بهره ، قسمت . 5 - سرنوشت.  گنجینه: خزانه ، جای نگه داری زر و سیم .  همواره: پیوسته ، همیشه. اعظم: 1 - بزرگتر، بزرگوارتر. 2 - درشت تر. متعال: بلند شونده ، بلند پایه ، والا، برتر. سیما: 1 - چهره ، قیافه . 2 - علامت ، هیئت .ظاهر: 1 - پیدا، آشکار. 2 - روی بیرونی هر چیزی .کردار: کار، عمل.   غنیمت: هر آن چه که در ج نگ از حریف شکست خورده به دست آید. 2 - در فارسی هر مالی که بدون زحمت به دست آمده باشد. غنیمت شمردن :  فایده و سود دانستن.

واژه­های متضاد:جوانی/ پیری-  تن­درستی/ بیماری - بی­ نیازی/ نیازمندی -  آسایش/ گرفتاری - زندگی/ مرگ

دنباله در ادامه مطلب

ستایش - پیش درآمد فصل اول کتاب فارسی سوم متوسطه دوره اول ( سوم راهنمایی )

ملِکا! ذکر تو گویم که تو پاکیِ و خدایی    نروم جز به همان ره که توام راه نمایی- سنایی غزنوی

مَلِک: پادشاه ، صاحب ملک . ج . ملوک - ذکر: یاد کردن ، بیان کردن . یادآوری

خدا :  1 - آفرینندة جهان . 2 - مالک ، صاحب 

شعر فوق، بیت آغازین یکی از غزل­های «سنایی» است.

معنی: پادشاها! ]برای آرامش درونم[ از تو یاد می­ کنم که پاکیزه و آفریننده ­ای و جز به آن راهی که تو نشانم می دهی، نمی­ روم.   -   ملک: مناداست و (ا) حرف ندا.

دنباله در ادامه مطلب

فعّاليّت‌ها و تمرين‌هاي پيشنهادي براي برنامه‌ي فارسي متوسطه ی اوّل

مهارت‌هاي گفتن

دنباله در ادامه مطلب

ساختار كتاب ‌هاي فارسي دوره‌ي متوسطه ي اول

اين كتاب در دو پهنه ،علاوه برمهارت هاي خوانداري ،خوب ديدن و دقت در پديده ها،خوب گوش دادن ، درست سخن گفتن ، تفكر، نقد و تحليل، مهارت هاي نوشتاري را نيز مي پروراند.

1- ساختار بيروني :

*ستايش 

 - فصل اوّل: زيبايي آفرينش        - فصل چهارم: نام ها و يادها           -  فصل هفتم: ادبيّات جهان

-  فصل دوم: شكفتن                  - فصل پنجم: اسلام وانقلاب اسلامي 

- فصل سوم: اخلاق و زندگي       - فصل ششم: ادبيات بومي -

* نيايش

2- ساختار دروني(محتوايي) 

الف: مهارت هاي خوانداري

- متن درس –تصوير  -خودارزيابي - دانش‌هاي زباني و ادبي - كارگروهي

1-  درس ها به دو روش مستقيم و غيرمستقيم ارائه شد .       

 الف - مستقيم: ارائه‌ي اطّلاعات از سوي داناي كل.

 ب - غيرمستقيم : به كمك قالب‌هايي چون: داستان، خاطره، حسب حال و ...

2-  فعّاليّت‌ ها :

  بیشترین ساکنان بلوچستان بلوچ ها هستند.هرتسفلد نام بلوچ را برگرفته از رویة مادی واژه « برازاـ واچیا » BRAZA- VACHIYA ( فریاد بلند) که در زبان پارسی باستان نیز بدین گونه است، می داند و مُکلِر آن را برگرفته از واژه گدروسیا GEDROSIA در زبان یونانی کهن بلیو نام بلوچ را برگرفته از واژه « بالااِچا »BALAECH A دانسته و گیلبرتسن آن را برآمده از واژه سانسکری  « مالِچا » MALECHA  به معنی دون دین می داندجعفری واژه بلوچ را برآمده از به هم پیوستن دو واژه « پّهل » ( پهلوان ) فارسی و « اوچ » ( بلند ) سنسکریت به معنی پهلوان بُرز و بلند بالا دانسته و نوشته که جت ها که در زمان ساسانیان به بلوچستان آمدند و باشنده این دیار شدند آن گاه که تازه از راه رسیدگانی بلند بالاتر از خود را دیدند آنان را بلوچ نامیدند.راولینسن نام بلوچ را دگرگون گشته نام بلوص شاه بابل دانسته و سایکس می نویسد که این گروه چون در سرزمین کوسان در خاور کرمان می زیستند کوسی و کوشی نامیده شدند و کوش و بلوص پس تر به گونه کوچ و بلوچ در آمد.

مجموعه شعر بلوچستان چشم های تو

انتشارات آوای اسلام

به قلم محمد یاسین جلالزهی نیا

بهار ۱۳۹۰

 تلفن سفارش کتاب

۰۹۱۱۸۱۸۵۵۴۰

محمد یاسین جلالزهی نیا

مجموعه ی غزل نیلوفر مرداب

به قلم زوج شاعر

 محمد یاسین جلالزهی نیا  و شریفه حسن زهی

چاپ و نشر : نشر پیام اندیشه و نشر موسسه بوستان کتاب شهرستان قم 

بهمن ماه ۱۳۹۱

تلفن سفارش کتاب ۰۹۱۱۸۱۸۵۵۴۰

هر جا که عشق بزرگی وجود دارد معجزات بزرگی اتفاق می افتد .

زندگی نامه عبدالحمید خدایاری شاعر، نویسنده و پژوهشگر بلوچ به قلم دخترش

تولد و مراحل تحصیل
   عبدالحمید خدایاری شاعر ، نویسنده و پژوهشگر بلوچ در سال 20 مرداد1353 در شهرستان ایرانشهر در خانواده ای متدین و با وضع مالی متوسط به دنیا آمد . او تحصیلات ابتدایی و راهنمایی خود را در روستای میرآباد بمپور گذراند و سپس برای طی نمودن دوره متوسطه وارد دبیرستان طالقانی شهر بمپور شد و در رشته ادبیات و علوم انسانی ادامه تحصیل داد و دوره چهارساله دبیرستان را در سال 1371 به پایان رسانید و همان سال در کنکور سراسری شرکت نمود و در چهار کد رشته در دانشگاه ملی و تربیت معلم پذیرفته شد ولی به علت پاره ای غرض ورزی های شخصی افراد مغرض در هنگام تحقیقات محلی علی رغم داشتن صلاحیت علمی و اخلاقی از ادامه تحصیل بازماند اما از پا ننشست و سرانجام در سال بعد (1372) در حالی که دفترچه آماده به خدمت را در دست داشت تا به خدمت مقدس سربازی برود در مقطع کارشناسی رشته ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایرانشهر پذیرفته شد و دفترچه آماده بخدمت را به صندوق پست سپرد و در مهر1372راهی ادامه تحصیل شد . پس از گذراندن یک ترم به درخواست پدرش علی رغم سن پایین (19سال) تن به ازدواج با دختر عمه خود داد و ازدواج مسئولیت او را دو چندان کرد اما باعث موفقیت او در تحصیل شد بطوری که دوره کارشناسی را در طول هفت ترم در بهمن 1375 به پایان رسانید .

عرض سلام و ادب و احترام محضر ملت شریف ایران و همکاران عزیزم در مجلس شورای اسلامی و آرزوی توفیق الهی برای نظام مقدس جمهوری اسلامی و طول عمر با عزت برای مقام معظم رهبری دارم.

حماسه اقتدار سیاسی و به تبع آن، انتخاب شایسته دکتر روحانی و برنامه های ارایه شده ایشان در راستای ایجاد بستر اعتدال در کشور و رای اعتماد قاطع نمایندگان مجلس به کابینه پیشنهادی،فرصت بسیار مغتنمی را برای گذر کشور از پیچ خطرناک فعلی و دستیابی به حماسه اقتصادی فراهم نموده است. اما مردم با امید زیاد به دولت جدید رأی داده‌اند و دولت باید انتظارات و خواسته‌های آنها را تا حد ممکن پاسخ دهد.علی الخصوص نباید خدمت به مناطق محروم را فراموش کرد.

رییس جمهور محترم!! گرفتاری معیشت مردم جدی است و باید چاره ای اندیشید.
از همراهی صمیمانه برخی مسئولین ارزشمند ملی و استانی و مدیران محلی در انجام اهداف بلند نظام در توسعه مناطق محروم حوزه انتخابیه اینجانب شامل شهرستانهای ایرانشهر،سرباز،دلگان و فنوج و بخش های بنت،لاشار،آشار و آهوران و مشاوران بی منت و توانمند دفتر ارتباط مردمی، علی الخصوص در استقلال کامل دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر،موافقت پذیرش سهمیه ۴۵ نفره پزشکی بومی،ارتقاء بخش فنوج به شهرستان و آماده نمودن طرح ارتقاء بخش های بمپور و سرباز،تصویب طرح کاهش تعرفه برق،تصویب مناطق ویژه اقتصادی ایرانشهر و پیشین در کمیسیون اقتصادی مجلس،توسعه علمی و عمرانی دانشگاهها،تکمیل بیمارستان راسک،شروع عملیات اجرایی سد شهریکور،تکمیل بزرگراه بمپور-ایرانشهر،شروع عملیات اجرایی دو بانده ایرانشهر-خاش و دهها پروژه عمرانی و خدماتی دیگر تشکر میکنم.

دنباله متن در ادامه مطلب

حكايت بلوچستان و مردمان بلوچ در راوي آدم هاي سه قران و صناري ،گفتگو با محمود زند مقدم

«حكايت بلوچ تلفيق موفقي است از شيوه تصوير هنرمندانه فضاها با آدم ها با آگاهي هاي مورد نياز در مردم شناسي»اين گفته احمد اشرف انديشمند شهير ايراني شايد بهترين وصف براي اثر ماندگار فردي باشد كه 47 سال تمام را با مردمان بلوچ «زيسته»است؛هم او كه با وجود در اختيار داشتن مدرك دكتري از انگلستان آن هم در زمانه اي كه كمتر كسي اساسا مدركي مشابه با او در اختيار داشت،ترجيح داد تا به جاي پست و مقام،راه بلوچستان را در پيش گيرد و با كوششي مثال زدني،يكي از برجسته ترين تك نگاري هاي اجتماعي را به رشته تحرير در آورد.دكتر محمود زند مقدم بلوچ شناس پيشگام ايراني سخن بسيار دارد:سخناني كه سرچشمه اش شناختي عميق از مردمان و مختصات خاص بلوچستان است و اين شناخت تام و تمام نه يك تعارف بلكه واقعيتي است كه ريشه اش به عجين بودن زندگي او با بلوچستان بر مي گردد.اينك اما در خانه ي كوچك اما پر مهرش در دركه ي تهران،دردمند و گله مند است:گله مند از آناني كه بدون كوچكترين شناختي از روحيات مردم منطقه براي آنها تصميم مي گيرند و دردمند از انتشاراتي كه مدتهاست چاپ جلد ششم «حكايت بلوچ» را به تاخير انداخته است تا همين دليلي باشد بر بي انگيزگي اش براي تدوين جلد هفتم كتاب.با دكتر زند مقدم بلوچ شناس و بنيانگذار مراكز علمي و دانشگاهي سيستان بلوچستان در سال هاي دور گفتگويي ترتيب داده ايم كه در ادامه مي خوانيد:

زبان و فرهنگ بلوچي در تركمنستان

پژوهشي از موسسه زبانشناسي روسيه، فرهنگستان علوم مسكو، گروه زبان‌هاي ايراني
در جمهوري تركمنستان، اقليت كوچكي ساكن هستند كه كمتر مورد شناخت جامعۀ جهاني قرار گرفته‌اند كه اين اقليت بلوچ مي‌باشد. بلوچ‌ها مردماني سرشار از حس وحدت، فرهنگ قوي، تاريخ، زبان، سنت و مذهب مشترك هستند. بلوچ‌هاي تركمنستان بخشي از جامعۀ جهاني هستند كه با فرهنگ و تاريخ منحصر به فرد خود عمدتاً در كشورهاي پاكستان، ايران و افغانستان سكونت دارند. در خارج از اين كشورها نيز جوامع كوچك بلوچي در هندوستان، شرق آفريقا و عمان وجود دارد. پراكندگي جمعيت قوم بلوچ بسيار زياد است، بلوچ هاي تركمنستان بطور عمده در شمالي‌ترين نواحي اين كشور زندگي مي‌كنند. همچنين اقليتي كوچك از بلوچ‌ها به كشورهاي شمالي اروپا مهاجرت نموده‌اند.

بلوچ‌هاي تركمنستان
بنظر مي‌رسد اولين گروه‌هاي مهاجر بلوچي به روسيه در مناطق "ماري" تركمنستان  سكني گزيده باشند، سپس آن‌ها بخشي از قلمرويي كه امروزه به جمهوري تركمنستان تعلق دارد شناخته شدند.

سید ظهورشاه هاشمی
میراث دار ادبیات زبان بلوچی

سید ظهورشاه هاشمی او در 21 آوریل 1926 در گوادر چشم به جهان گشود ودر 4 مارس 1978 در کراچی از دنیا رفت. اگر در آینه ی زبان و ادب بلوچی به زندگی سید هاشمی نظر بیاندازیم متوجه می شویم که از 53 سال زندگی او 27 سال را می توانیم در نظر بگیریم چرا که تا سن بیست وپنج سالگی او با کاروان زبان و ادب بلوچی همراه نیست. البته این بدان معنا نیست که او در این مدت تلاش و کوششی نکرده است. درد و رنجی که در میان قوم خود می دید همیشه سینه اش را می فشرد. محافل سیاسی و مردم گوادر تلاش و کوشش سید هاشمی را هیچگاه نمی توانند از یاد ببرند.
سید هاشمی در سال 1950 در سن 25 سالگی اولین غزل خودرا به تشویق شخصی به نام قاسم هوت به نام (ناگمانی چست بنت در کاینت اپارگ منی) را سرود. سال 1950گذشت و غزل سید هاشمی همین یکی بود اما سید هاشمی از این به بعد است که در عرصه ی ادب بلوچی می تازد و قابل ستایش است.

زوال یا بقای زبان بلوچی؟

نگارنده:دکتر موسی محمود زهی

بلوچی هزاران سال زبان قوم بلوچ بوده است و تا امروز به عنوان یک زبان زنده در رده ی دیگر زبانهای جهان ایستاده است.تقریبا تمام کتابهایی که فهرستی اززبانهای دنیا را ارائه داده اند، از بلوچی به عنوان یک زبان زنده در زمره ی زبانهای دیگر یاد کرده اند.(کاتسز، صفحات194و195).
می دانیم که قوم بلوچ و به تبع آن زبانش طی هزاره ها،تحولات و حوادث تاریخی گوناگون به خود دیده،اما تا امروز در مقابل تمام حوادث دوام آورده و برجای مانده است.حوادث قرون بیست و بیست و یکم میلادی با مجموع حوادث قرون هزاره های گذشته متفاوت بوده وخواهد بود.پیشرفت های همه جانبه ی جهان در قرن گذشته متفاوت بوده و خواهد بود.پیشرفت های همه جانبه ی جهان درقرن گذشته و حاضر که در سال های آغازین آن به سر می بریم، کنجکاوی بسیاری از صاحبنظران علم زبان را بر انگیخته است که وضع زبان های جهان با توجه به تحولات این دو قرن چه خواهد شد. این کنجکاوی و گاه نگرانی، خاطر بعضی از زبانشناسان وبلوچ زبانان را نیز به خود معطوف داشته که سرانجام زبان بلوچی در این گیر و دار چه خواهد شد.مخصوصا که یونسکو-بخش علمی و فرهنگی سازمان ملل-،قرن بیستم را قرن مرگ بسیاری از زبان های جهان اعلام کرده و برای ثبت و نگهداری زبان هایی که درخطر نابودی هستند، هشدار داده است.

ارتباط واژگانی زبان بلوچی و فارسی
زبان بلوچی و زبان فارسی دو گویش از چندین گویش هستند که از یک زبان ایرانی دوره ی باستان نشأت گرفته اند. این دو زبان با شرایط خاص خود توانسته اند تا امروز خود را حفظ کنند، زبان فارسی به عنوان زبان دوم دین اسلام و زبان ادبی و فرهنگی مردم و دربار امیران ایران بزرگ توانسته است تحولات گوناگونی بیابد و دامنه ی واژه های آن گسترش یابد و به زبانی صیقل خورده و فصیح و روان مبدل شود، با این حال چون در معرض هجوم اقوام و فرهنگها و زبان های دیگر قرار داشته ، بسیاری از واژه ها و اصطلاحات کهن خود، حتی تلفظ بعضی از واج ها، را از دست داده است و واژه ها و اصطلاحات دیگری از زبان ها و گویش های دیگر را جایگزین آن ها کرده است.
مسئله ی زبان بلوچی با فارسی فرق می کند، درست در مقابل زبان فارسی که زبانی نوشتاری و زبان رایج در دربار و حکومت ها بوده، بلوچی در حاشیه قرار داده است

چه گویم در جوابت واژه ای نیست       -    لبم خاموش و حرف تازه ای نیست

تپش های دلت آهنگ ساز است        -    و لیکن در دلم هم نامه ای نیست

****

عمری اگرباشددیدارتازه خواهد شد - تمام خستگی ها عاری ازناله خواهد شد

برای دل خستگی های حاصل اززندگی-شوق دیداربا نگاهی ساده خواهد شد

ثبت شده در تاریخ چهار شنبه 18 آبان 1390 به شماره سریال 149373 در سایت شعرنو

بیقراری

نبض قلبم درفراقت بیقراری می کند

درهوای دیدنت لحظه شماری می کند

چون که آید سوی تو با دست پر

تا که تو دستش دهی فریاد و زاری می کند

ثبت شده در تاریخ پنجشنبه 26 آبان 1390 به شماره سریال 150320 در سایت شعرنو

نواهای دلت آهنگ دارد      -      سخن هایت نوای چنگ دارد

برای بردن هوش از سرما    -      هزاران ناله و افرنگ دارد

ثبت شده در تاریخ چهار شنبه 17 خرداد 1391 به شماره سریال 178663 در سایت شعرنو

جشن های مردم بلوچ
پژوهشگر : مهندس عبدالسلام بزرگ زاده

چکیده
مردم بلوچ مناسبتهای زیادی را جشن میگیرند و برای هر مناسبتی با اداب و رسوم خاص و مرتبط با ان ابراز شادمانی می کنند . جشن هایی که در بلوچستان برگزار می شود عبارتند از :

1-اعیاد و جشن های مذهبی
از جمله جشن عید فطر-جشن عید قربان –جشن مبعث پیامبراکرم(ص)- جشن ذکرو جشن پیر پتّر
2-اعیادو جشن های ملی وقومی
از جمله جشن بهارگاه و عید نوروز- جشن پاگ واجهی یا پاگ بندی یعنی جشن تعیین سردار قوم و طایفه
3- جشن های ایینی وازدواج
از جمله جشن عروسی – جشن ختنه سوری- جشن تولد بچه یا شبتاکی –جشن ششکی یعنی شش روز بعد از تولد –جشن دندان روزی- جشن تکلیف
4-جشن های برداشت محصول و کار
از جمله جشن خرما چینی یا هامین – جشن گندم یا پَله –جشن اب یا اپ طاس
5- جشن های تحصیلی
از جمله جشن پنچ کتاب- جشن ختم قران – جشن ختم بخاری –جشن فارغ التحصیلی دانشجویان.

دنباله در ادامه مطلب

بلوچ در رساله پهلوی

از مهمترین منابعی که در مورد حضور بلوچ ها در کناره دریای خزر سخن می گوید منبعی است به زبان پهلوی ساسانی به نام شهرستان های ایران  این رساله کوچک چند صفحه ای تنها اثری است به این زبان که موضوعش منحصرا جغرافیای تاریخی شهرهاست از رساله پهلوی سه ترجمه به فارسی می شناسیم نخست ترجمه صادق هدایت دیگر ترجمه سعید عریان و سپس ترجمه احمد تفضلی  سه بند از این رساله مستقیما مربوط به تاریخ قوم بلوچ می باشد که آن سه بند رانخست از ترجمه صادق هدایت نقل می کنیم :

بند 28 – بیست شهرستان در پذشخوارگر (نواحی کوهستانی طبرستان و گیلان ) ساخته شده چه ارمیل ... پس او (ارمایل ) به فرمان فریدون برای کوه نشینان ساخت ایشان از آزی دهاک (ضحاک ) شهریاری کوهستان را بدست آورده بودند

بند 29 – فرمانروایان کوهستان هفت باشند . ویسمکان دماوند نهاوند بهستون دینبران مسروکان و بلوچان و مرینجان .

بند 30 – این ها آن بودند که از آزی دهاک فرمانروایی کوهستان را بدست آورده بودند .

دنباله در ادامه مطلب

در فراق پدر

می سوزم از فراقت پدرجان
دردم تو آسان کن خداجان
تو بودی رفیق و شفیقم
که من بی تو اکنون غریبم
هزاران ناله ام مانده بر دل
تو آخر شدی سوی منزل
غریبم خدایا غریبم غریبم
تو صبرم بده بی شکیبم
باورم نیست رفتی پدرجان
کشم انتظارت بیایی پدرجان
تو رفتی داغ تو مانده بر دل
همه هستی ام مانده بر گل
جز اعمال نیکت که بردی
همه زندگی رابه مادرسپردی
ای دریغا که قلبم خزان شد
پدر راهی آن جهان شد
چنان حسرتی مانده بر دل
که قلبم شده جنسش از گل
می سوزم از دردت پدرجان 
محال است شود بی تو آسان
بهشت برین جایگاه تو باشد
لقای خدا پایگاه تو باشد
به دل یا خدا ذکر تو دارم
در فراق پدر بی قرارم

تقدیم به روح ملکوتی پدرم که پرستووار از این دنیا فانی پرکشید وبه جهان باقی شتافت.یادش گرامی

ثبت شده در تاریخ چهار شنبه 1 خرداد 1392 به شماره سریال 241699 در سایت شعرنو

خوشا حق را پرستیدند و رفتند

خوشا حق را پرستیدند و رفتند
سبکبالان خرامیدند و رفتند
پدر از جمله ی آزادگان بود
پرستو وار کوچیدند و رفتند
پدر مرد عمل ، مرد سخاوت
کلام حق ببوسیدند و رفتند
پدر مردی امین ، مرد تهجّد
سحرگاه بهارکوچیدند و رفتند
سحرگاهی چنین تاریک و روشن
چو خورشیدی درخشیدند و رفتند
پدر دائم به دل ذکر خدا داشت
کلام الله به دل نوشیدند و رفتند
مرام او صفا و سادگی بود
چو بلبل نوحه را خوانیدند و رفتند
پدرجان رهروی راه نبی(ص) بود
شراب معرفت نوشیدند و رفتند
 
تقدیم به روح بلند و ملکوتی پدرم که در سحرگاه 29 فروردین92 براثرسانحه رانندگی دعوت حق را لبیک گفتند که با رفتنش قومی داغدار شد. امیدوارم جایش بهشت برین باد. با قرائت سور حمد وتوحید در غم ما شریک خواهید بود.

ثبت شده در تاریخ پنجشنبه 26 ارديبهشت 1392 به شماره سریال 240580 در سایت شعرنو

رهبر فرزانه ام (تقدیم به رهبر معظم انقلاب)

رهبرم ای رهبر فرزانه ام
عشق تو دارم درون سینه ام
نام تو سر دفتر اشعار من
با تو روشن می شود افکار من
حجب شعری را زتو آموختم
اندر این ره توشه ها اندوختم
گفته های تو چراغ راه من
رهنمودت مأمن و مأوی من
رهبرم ای سرورم سیدعلی
راه و رفتار تو باشد چون علی
سیّدی در این زمانه چون ولی
رهروی راه پیامبر سرورم سیدعلی
فتنه های این زمانه پر هجوم
قائدی هم چون پیامبر بر عموم
می کنی روشن سبیل و راه من
دائما" ورد زبانی ماه من
ثبت شده درتاریخ پنجشنبه 29 فروردين1392 به شماره سریال 234729 در سایت شعرنو

ردّ پای بلوچ در شاهنامه فردوسی

    در شاهنامه نیز به دفعات نام قوم بلوچ آمده است. اولین بار در داستان سیاوش هنگامی که وی در کار جمع آوری لشکر برای جنگ با افراسیاب است از بلوچ ها یاد می شود : هم از پهلوی پارس و کوچ و بلوچ ز گیلان جنگی و دشت سروچ . همچنانکه از بیت مستفاد می شود در اینجا اشاره ای صریح به محل بلوچ ها نکرده است اگرچه در مصرع دوم می توان گیلان را به معنای سرزمین گیلان گرفت دشت سروچ چنانکه در برهان قاطع آمده است نام دشتی است در نواحی کرمان پس باز جای ابهام باقیست چراکه در مصرع دوم از گیلان و کرمان هردو یاد شده که جایگاه بلوچ ها هستند . در جایی دیگر در داستان کیخسرو هنگامی که پسرش قصد لشکرکشی بر ضد افراسیاب را دارد باز نام بلوچ در نامه ملی ایران ذکر شده است در این صفحه زیبای شاهنامه که فردوسی یک یک بزرگان سپاه ایران را بر می شمارد و از لشکر زیر نظر هریک سخن می گوید به پهلوانی به نام اشکش می رسد که بازور و دل بود و با عقل و هوش . در برهان قاطع آمده است که اشکش موسس سلسله اشکانیست .سپاه اشکش متشکل از قوم کوچ و بلوچ بوده است فردوسی در این باره می گوید : سپاهش زگردان کوچ و بلوچ  سگالیده جنگ و بر آورده خوچ . لغت خوچ در برهان به چند معناست که مطابق این معانی بلوچ و خوچ کاملا هم معنا هستند و احتمالا فردوسی هم همین هم معنا بودن را در انتخاب لغت خوچ در نظر داشته است . فردوسی در توصیف سپاه کوچ و بلوچ چنین می گوید : کسی در جهان پشت ایشان ندید برهنه یک انگشت ایشان ندید .

دنباله در ادامه مطلب

پاسخ خودآزمایی آرایه های ادبی سال سوم انسانی

خود آزمايي  درس اول :                                                  

سرو چمان من چرا ميل چَمَن  نمي کند                هــمـدم گـل نمي شـود، يادسـَمَن  نمي کند

گشته غمزه ي تو شد حافظ ناشنيده پند                  تيغ سزاست هر كه را درد سخن نمي كند

1- در شعري که خوانديد، رديف را مشخص کنيد؟         نمي كند /  نمي كند

2- حروف قافيه در اين شعر کدام اند؟  -َ ن

3- کلمه قافيه در مصراع آخر کدام است؟    سخن  /  سمن

4- تخلّص را در اين شعر نشان دهيد؟    حافظ /  که در بيت پاياني آمده است.

5- کدام بيت مُصّرع است؟  بيت اول

6- آيا اين شعر از نظر قالب با شعري که در آغاز درس آمده است، تفاوت دارد؟ خير

7- غزلي را از مولوي، سعدي يا حافظ انتخاب کنيد و موارد گفته شده در درس را در آن نشان دهيد؟ تکلیف دانش آموز .

پاسخ خودآزمایی تاریخ ادبیات ایران و جهان (2) سال سوم انسانی

 خودآزمايي هاي نمونه درس اول :

1)آثار حمله ي مغول را در قلمرو ادبيات بيان كنيد.

رواج پاره اي واژه هاي مغولي در زبان و ادب فارسي، دل مردگي و بي سرانجامي و بلاتكليفي با انديشه ي ادبي فارسي قرين گشت، ذوق ها پژمرده شد و عواطف شاعران و نويسندگان از خلاقيت باز ماند.

2) شاهرخ ميرزا در عرصه ي هنر و فرهنگ اسلامي چه نقشي داشته است؟توضيح دهيد.

شاهرخ ميرزا توانست بخش وسيعي از ممالك تيموري را از آسيب و پريشاني نجات دهد.او شهر هرات را مركز فرمانروايي خود قرار داد و با علاقه اي كه به هنر و فرهنگ اسلامي داشت،نظر هنرمندان و صاحبان ذوق از جمله خوش نويسان و نقاشان و شاعران را جلب كرد و حامي نهضت بزرگ هنري عصر خويش شد.

3) وضع زبان و فرهنگ را در عصر حافظ شرح دهيد.

شيراز هم چنان پايتخت شعر و ادب اين عصر به شمار مي رفت.اما فرهنگ شهرهاي بزرگي مثل نيشابورو سبزوار و توس و مرو و به خصوص هرات كه مركز ذوق و هنر بود باعث شدند كه خراسان از لحاظ شعر و ادب موقعيّت پيشين خود را حفظ كند.

4) چرا در عصر حافظ، قالب قصيده از رواج افتاد؟

چون آثار خرابي هاي مغولان تاتار به حدّي بود كه ديگر شاعران از قالب قصيده كه مهمترين قالب براي ستايش بزرگان است استفاده نمي كردند يعني شاعران انگيزه اي براي ستايش شاهان نداشتند و اگر قصيده اي هم مي گفتند در مدح اهل بيت پيامبر(ص)بود.

پاسخ خودآزمایی های تاریخ ادبیات (1) سال دوم انسانی

پاسخ خود آزمایی ها ( بخش اول ۱-۱۲ )

خود آزمایی درس اول

۱) الفبا، برای اولین بار در میان کدام یک از اقوام و در چه زمانی رواح رواج پیدا کرد؟

پاسخ: در میان فنیقیها و حدود سه هزار سال قبل از میلاد.

۲)چرا سلسه های تاریخی و حوادث سیاسی نمی توان در تقسیم بندی اصل و مبنا قرار گیرد؟

پ: زیرا سلسله های تاریخی و حوادث سیاسی و اجتماعی فقط می توانند سیر تحول و گذرا یک دوره را به دوره ای دیگر، کند یا تند کننده ولی هرگز در این تقسیم بندی اصل و مبنا قرار نمی گیرند.

۳) اوستای موجود از چه کتابهایی تشکیل شده است؟

پ: اوستای موجود از پنج کتاب ب ه نامهای یسنا، یشتها، و یسپرد و ندیدا و خرده اوستا تشکیل شده است که جملگی حاوی نیایش اهورا مزدا، خدای بزرگ و بی همتا. ایزدان و فرشتگان، ستایش پاکی و نیکی و راست کرداری، نکوهش دیوان و اهریمنان و همچنین دستورها و احکام و ذکرهای مذهبی است.

۴) خدای نامه چیست و منشأ و سرمشق چه نوع آثاری است؟

پ: کتابی مهم است که در اواخر عهد ساسانی پدیدآمد و در نخستین سده های اسلامی چند بار به عربی ترجمه شد و از روی ترجمه های آن سیرالملوک ها و شاهنامه های متعددی پرداخته شد که یکی از آنها شاهنامه منثور ابومنصور عبدالرزاق توسی است. این کتاب منشأ و سرمشق آثار تاریخ

پاسخ خود آزمایی های ادبیات فارسی اول دبیرستان
درس اول صفحه ی ۶

1- سزاوار ، خوش گوار- نیستی ، هستی – خواری ، سروری – زیبنده ، درخورنده گزید ، رسید بازپسین ، پیشین – بندی ، پندی – راه نماینده ، آگاهاننده – ستوده ، شنوده – کار ، خار .

2-ارجمند گرداننده ی بندگان از خواری ، درپای افکننده ی گردن کشان از سروری
  3- دعا می کند تا دنیا برقرار است بر پیامبر و خاندانش درود باد
4-علم ناقص و جزیی ما را به دریای بی پایان علم و معرفت خود متصل کن
  5- زیرا با گستاخی خود نشان می دهد معرفت حضور در بارگاه خداوندی را ندارد و از بین بردن غرور راکه لازمه بندگی است به جا نیاورده است

درس دوم – ادبیات حماسی (رزم رستم وسهراب (۱) ) صفحه ی ۱۴
1- بیت های : چویک ماه شد، همچو یک سال بود برش چون بر رستم زال بود
چوده سال شد زان زمین کس نبود که یارست با وی نبرد آزمود
2- پسر پدر را بکشد و سپس سهراب نیز به دست فرستادگان مخصوصش کشته شود و به این طریق دشمنان جدی او از بین بروند
3- کاووس را از تخت بردارد و پدرش ، رستم را به جای او بنشاند و سپس به توران آمده افراسیاب را نیز از تخت به زیر کشد
4- افراسیاب

دنباله در ادامه مطلب

پاسخ خودآزمایی های زبان فارسی (1)اول دبیرستان قسمت اول چهارده درس

پاسخ خودآزمایی درس اول( زبان ) صفحه 5 و 6

1- فرا گیری زبان بر اساس توانایی بالقوه ی انسان وبه تدریج و به طور طبیعی انجام می گیرد؛ به همین دلیل ، به نظر می رسد که استفاده از آن آسان است . همان طور که کودک راه رفتن را با همه ی دشواری اش ،به طور ناخود آگاه فرا می گیرد .

2-  شناخت زبان به دلیل پیچیدگی ، گستردگی و … دشوار است ؛ همان طور که شناخت زندگی یا شناخت فکر و ذهن انسان دشوار به نظر می رسد ؛ زبان ، نمود ذهن پیچیده ی انسان است . دلیل دیگر این است که ما می پنداریم چون طرز استفاده از زبان را می دانیم ، پس خود آن را هم می شناسیم و سعی در شناخت زبان را اغلب بیهوده می دانیم ؛ مثلاُ  اکثر ما رانندگی می کنیم . اما در هنگام رانندگی از تک تک عملیاتی که انجام می دهیم تا اتومبیل را سالم به مقصد برسانیم ، آگاهی نداریم . البته پیچیدگی دانش زبانی از این هم فراتر است و حتی هنوز برای زبان شناسان چگونگی فرا گیری این زبان پیچیده توسط کودک در کوتاه ترین زمان ممکن – که البته در مقایسه با دانش فرا گرفته کوتاه می نماید ـ  یکی از شگفتی هاست .

3-دیو ، سیمرغ ، هما ، پری دریایی ، ققنوس .

4- کیوی ، موبایل ( تلفن همراه ) ، کامپیوتر ( رایانه ) .

5-خیر ، همان طور که به سادگی راه می رویم امِا فرایند راه رفتن ـ چگونگی حفظ تعادل و فرمان های مغز ، را نمی شناسبم ، از زبان نیز استفاده می کنیم . حال آن که شناخت زبان موضوعی متفاوت است .

6-زبان ، نظام، ارتباط، پیام رسانی ، انسان .

7- نامه می نویسیم ، کتاب می خوانیم ، فیلم می بینیم ، سخنرانی می کنیم و...

دنباله درادامه مطلب

پاسخ خود آزمایی های ادبیات فارسی سال سوم علوم انسانی
خودآزمایی درس اول( ستایش خدا و نعت پیامبرص)ص۵

۱-بیت سوم« یتیمی که ناکرده قران درست کتب خانه ی چند ملت بشست »
۲- معراج
۳ـ خانه ای که دارای حرمت و جنگ کردن در آن حرام است وهر کس در آن پناه می گرفت از حمله ی دیگران در امان بود.
۴ـ بزرگ داشت ، پاس داشت و گرامی داشت.
۵ـ عطارد دبیر فلک و مظهر نویسندگی است .
۶- فرشتگان- ستارگان
۷ – بیت۶ درس ستایش خدا← «نماند هیچ کس او ماند و بس»

خودآزمایی درس دوم( رستم و اسفندیار ۱)ص۱۳
۱ـ الف)چهار چهره در میان اسطوره ها داریم که رویین تن هستند. آن ها عبارتند از: الف)آشیل:قهرمان داستان ایلیادازهومر(یونانی)که به جزپاشنه ی پایش هیچ جای بدنش آسیب پذیرنبودوپاشنه ی پایش در جنگ تروا هدف تیر پاریس قرار گرفت واز بین رفت.
ب)زیگفرید:قهرمان سرود نیبلونگن (nibelungen)است که به جز شانه ها یش هیچ جای بدنش آسیب پذیر نبودوپهلوانی به نام هاگن با زوبین به میان دو شانه اش می زدند او را می کشد. پ)بالدر.حماسه شمال اروپاست.
ت)اسفندیار که چشمش آسیب پذیر بود.
وجوه اشتراک : الف)هر چهار تاجوان و زیبا بودند ب)عمر کوتاه داشتند پ)از صفات انسانی ومعنوی بر خوردار بودندورویین تن بودن آن ها فره ی ایزدی است. ت)همه جنگ جو بودند ح)مرگ همه آن هابه وسیله ای خاص است ج)همه آن ها از یک نقطه آسیب پذیر بودند.